Mehmet Okuyan

https://www.youtube.com/watch?v=jeF8L_v-s7I

28.12.2012'de Habertürk-Öteki Gündem'de yayınlanan ve Kıyamet Alametleri ile ilgili konuları içine alan uzun bir programın tamamı, daha önce http://www.youtube.com/watch?v=5XJpx6fgzTU adresinde bulunuyordu ve Kasım 2013'te videonun 15-20 dakikalık kesitine dair 27 paragraftan oluşan yorumlarımı yazıp göndermiştim. Ertesi yıl kayıt bulunduğu linkten kaldırıldı ve haliyle yapılan yorumlar da yok oldu. Söz konusu videonun ve altındaki şahsıma ait yorumların bir kopyasını alıp sakladığım için, ilgili kesiti sonradan kendi Youtube kanalımda yayına koydum. O gün yazdığım reddiye mahiyetindeki yorumları ise (birkaç küçük ilaveyle) buraya nakletmiş bulunmaktayım. Dikkatle okunması halinde istifade edileceğini umuyorum...

Prof. Dr. Mehmet Okuyan hoca şöyle diyor (dk. 1.18-20): "Peygamberimizin adına, onun ağzından sunulan rivayetlerin kabul edilebilirliği noktasında çok önemli bir ölçümüz olması lazım. Bizi dinleyenler; ‘bunlar hadisleri inkâr ediyor’ diyorlar. Asla ve kat’a! Bu suçlamayı şiddetle reddediyorum!.. Bu rivayetlerin Hz. Peygamber'e âidiyetinde sorun var. Rivayetlerin bize nakledilişinde çok karanlık dönemler yaşanmıştır. Ölçü, Kur’an’a uygunluk ölçüsüdür. Zaten Peygamberimizin bu konuda bir de uyarısı var. Diyor ki bir hadisinde; ‘Size benden bir şey geldiği zaman onu Allah’ın Kitabına arzedin. O söz Allah’ın Kitabına uygunsa onu ben demişimdir, aykırı ise onu ben dememişimdir”.

Şimdi “ölçü” diye verilen bu “sözde hadis”e dikkat ediniz! Hiçbir muteber kitapta yer almayan uydurma bir rivâyet, akademisyenimiz tarafından “ölçü” edinilmiş durumda.

Sadece Kurtubî’nin meşhur tefsiri “el-Câmiu li Ahkâmi’l-Kur’ân”ın Mukaddime kısmındaki “Kitab’ın Sünnet’le Tebyîni” bâbına baksa, müellifin Ebû Dâvud şârihi Hattâbî (ö. 388)’den yaptığı şu alıntıyı görecekti: “Bu bir bâtıl hadistir (uydurmadır), aslı (senedi) yoktur!”. Hadis hakkında ilk devir ulemâsının sözlerini araştırma zahmetine katlansaydı, İbn Mehdî, İmam Şâfiî, İbn Maîn, İbn Abdilberr gibi zevâtın bu rivayeti Hâricîlerin ve Zındıkların uydurduğunu söylediklerini görecekti. Ama heyhat!

(Piyasada Türkçesi kolayca bulunabilecek olan Abdülfettah Ebû Ğudde’nin “Mevzû Hadisler” adlı kitabı ile Süyutî’nin “Sünnetin İslamdaki Yeri”, “Sünnetin Dindeki Yeri” ve “Sünnetin Önemi” başlıklarıyla Türkçe çevirisi yapılan “Miftâhu’l-Cenne” adlı kitabında bu konuda yeterli açıklama mevcut).

Bu hadisi ölçü almak, “ben modern Hâricîyim” demekle eş anlamlı. Müfessir Kurtubî’nin “Bana Kitab ve onunla birlikte bir misli daha verildi” (Ebû Dâvud, Sünen, no. 4604) hadisinin izahında Hattâbî’nin şerhi Meâlimü’s-Sünen’den naklettiği şu söz, 14 asırlık İslâm tarihinin ana damarını teşkil eden Ehl-i sünnet ulemânın ortak manifestosudur: “Bir hadis Allah Rasûlü’nden sâbit oldu mu (güvenilir kaynaklar tarafından nakledildi mi) artık o tek başına huccettir!”.

Okuyan hoca, videonun devamında şöyle diyor (dk. 1.20-22): “Deccal'in Kur'ânî hiçbir referansı yoktur... Onu görünce Kıyamet yaklaştı demek oluyor. Hani Kıyamet âniden gelecekti?... Peygamberimiz sanki hiç oturmamış, sürekli Kıyametle ilgili alâmetler saymış. Böyle şeyler doğru değildir. Hz. İsa kesinkes ölmüştür. Mâide sûresinin 116, 117 ve 118. âyetleri Hz. İsa’nın ölü mü sağ mı olduğunu tartışanlara kapı gibi cevap teşkil eder”.

Bu sözlere kulaklarımız bir yerlerden âşina…

Abdülaziz Bayındır da “İsa Aleyhisselam Tekrar Gelecek mi” başlıklı videonun 3. parçasında (dk. 1:27:40), “Kıyâmet alâmeti diye bir şey olmaz. Allahü Teâlâ Kıyâmetin ansızın geleceğini bildiriyor. Ansızın gelecek olan şeyin alâmeti olur mu?” iddiasındaydı. https://www.youtube.com/watch?v=TKCM8GotaJ8

Ali Rıza Demircan’dan alıntılar yaptığı bu toplantıda, Hz. İsâ’nın inmeyeceği yönünde görüş bildirirken, Ebubekir Sifil’in Mâide 117. âyet karşısında suskun kaldığı, “tüm sistem çökeceği için” bu âyetten özellikle bahsetmediğini iddia etmişti.

[Sifil’in konuyla ilgili olarak yazdığı cevap için bk. http://1drv.ms/1MM08bW]

Aslında bu iddia, Hadis ve Sünnet’e karşı alınan tavrın ürünü. Kadîm Hâricî mantığını günümüze taşıma gayretkeşliğinden başka bir şey değil. Zaten Mehmet Okuyan’ın (en azından benim şahit olduğum) Kur’an tefsirine dair tv sohbetlerinde dikkat çeken husus, hadislere hemen hiç yer vermeyişi. Allah Rasûlü’nün tebyîn/beyân yetkisini bypass ederek Kur’an’ı kendi mantığından menkul çıkarımlarla izah etmeye kalkışanların girdiği çıkmaz sokaktayız şimdi!

Okuyan, Moritanyalı âlim Muhammed el-Emîn eş-Şınkîtî’nin (ö. 1973) “Advâü’l-Beyân fî Îdâhi’l-Kur’âni bi’l-Kur’ân” adlı ünlü tefsirinden Zuhruf sûresi 61. âyetin tefsirini okusaydı, Hz. Îsâ’nın yeryüzüne inişine işaret eden âyetlerin, Kur’ân’ın kendi iç mantığı ve dil yapısı dâhilinde, hadislere temas edilmeksizin sayfalarca izah edildiğini görecekti. Orada Şınkîtî şöyle diyor:

“Mâide 117. âyette geçen ‘Felemmâ teveffeytenî’ (Sen beni vefat ettirince artık onlar üzerinde gözetleyici yalnız sen oldun) ifadesinin zâhiri, ruh ve cesedi kaldırma (ref’) ve kabz etme teveffîsi’dir, ölüm (mevt) teveffîsi değil. Zira bu teveffînin (vefat ettirmenin) mukâbili/karşıtı, hemen öncesindeki ‘Mâ dümtü fîhim’ (içlerinde bulunmaya devam ettiğim müddetçe onlar üzerinde gözetleyici bendim) cümlesinde zikri geçen ‘ed-deymûmetü fîhim’ (içlerinde devamlılık)’dir. Eğer bu bir ‘ölüm teveffîsi’ olsaydı, ‘mâ dümtü fîhim’ demez, ‘mâ dümtü hayyen’ (hayatta olmaya devam ettiğim müddetçe) derdi. Zira ölümün (mevtin) mukâbili/karşıtı, hayy olmaktır. Tıpkı Meryem 31. âyetteki gibi: “Ve evsânî bi’ssalâti ve’z-zekâti mâ dümtü hayyen” (... O bana hayatta olduğum müddetçe namazı ve zekâtı emretti). ‘Aralarında bulunmaya devam etme’ (ed-deymûmetü fîhim)nin zıddı olan teveffî, onların arasından başka bir yere intikal etme anlamına gelir”.

Devamında şöyle diyor Okuyan (dk. 1.25-28): “Hz. Âdem’in çıkartıldığı Cennet’i tartışıp duruyor Ümmet-i Muhammed. Hz. Âdem’in çıkartıldığı Cennet, mü’minlere vâdedilen âhiretteki Cennettir diyorlar. Hayır, öyle değil; dünyadaki bir bahçedir… Âdem ile Havvâ Cennet’ten değil, dünya üzerindeki özel bir bahçeden kovuldu… Bizim mezhep imamlarımızdan İmam Mâturîdî bu bahçenin dünyadaki bir bahçe olduğunu açıkça söylüyor. Başka türlü de olmaz zaten… Benim derdim konuları Kur’an’la buluşturmaktır!”.

Konuları Kur’an’la buluşturayım deyip, konukları selef-i sâlihîn’den ve onların görüşlerinden uzak tutmaya çalışmak nasıl bir mantığın ürünüdür, anlayabilene aşkolsun! Mâturidî’nin “Te’vîlâtü Ehli’s-Sünne” adlı tefsirinde “açıkça söylediği” şey neymiş bir bakalım: Bakara 35. âyetin tefsirinde, “Âdem ve Havvâ’ya oturup ikamet etmeleri emredilen cennet, mü’minlere vâdedilen cennet midir (Ra’d, 35), yoksa dünya bahçelerinden bir bahçe midir bilinmiyor. Zira âyette bu beyan edilmemiştir” diyor. Bir sonraki âyetin tefsirinde ise; “Şeytan’ın Âdem ve Havvâ’ya vesvese verdiği yerin neresi olduğu ihtilaflıdır. Bir görüşe göre semâda olmuştur…, diğer bir görüşe göre de dünyada olmuştur. Vallâhu a’lem” diyor.

A’râf sûresi 19. âyetin tefsirinde ise şöyle diyor: “Allah Teâlâ’nın Âdem’i ve zevcesini iskân ettiği cennet hakkında ehl-i te’vîl ihtilaf etti. Bir kısmı müslümanlara vâdedilen ve âhirette dönüş yerleri olacak olan cennettir derken, bazısı da Âdem için gökte inşâ edilen bir cennettir dediler. Bizim bu cennet hakkında bilgiye ihtiyacımız yoktur. Orada başlarından geçen imtihanı bilmeye ihtiyacımız vardır”. İmam Mâturidî’nin söyledikleri bundan ibarettir.

Mezhep imamının sözlerini kendi iddialarına destek edinmek üzere çarpıtmak, İlahiyatçı bir akademisyene hiç yakışmıyor doğrusu. Okuyan hoca, bir de Muhammed sûresinin 18. âyetine (Onlar, kıyamet gününün ansızın gelip çatmasını mı bekliyorlar? Şüphesiz onun alâmetleri geldi!) bakmış olsaydı keşke. Orada İmam Mâturîdi iki ihtimalden sözediyor: “Geleceği zikredilen alâmetlerden maksat, ya hâtemü’l-enbiyâ olan Allah Rasûlü’dür ve gelmesi gerçekleşmiştir. Veya Hz. İsa’nın nüzûlü, Dâbbetü’l-arz ve Deccâl’in çıkışı gibi alâmetlerdir ki bunların bazısı gelip çattı anlamındadır. Zira “her gelecek olan gelmiştir” kâidesince, Nahl sûresinin ilk âyetindeki gibi (etâ emrullâh) burada da ‘fekad câe eşrâtuhâ’ buyurulmuştur”.

Oysa Okuyan, videonun başında (dk. 1.00-2.00); “Bu kitap Kıyametin alâmetinin olmadığını söylüyor. Çünkü Kıyamet aniden kopacak bir hakikat. Aniden gelecek şeyin alâmetinden söz edilemez” derken ve arkasından Muhammed suresinin 18. âyetiyle ilgili olarak: “Onun zaten alâmetleri gelmiş bitmiştir… Bundan sonra Kıyametin aniden kopuşu vardır, başka hiçbir şey yoktur” şeklinde iddiada bulunurken, Mâturidî’nin “açıkça ne dediğine” bakma ihtiyacı hissetmemektedir.

[Videonun ilk saniyelerinde; “Bir şey eğer aniden gelecekse, aniden gelecek şeyin alâmeti olmaz. Eğer bir şeyin alâmeti varsa, artık ona âniden gelen şey muamelesi yapılmaz. O zaman herkes bunu biliyor demektir” deyince, sunucu Pelin Çift’in itiraz etmek üzere söze girdiği andaki dudak hareketine dikkat ediniz. Söylediği şeyin tutarlı ve mutlak bir hüküm olmadığının kendisi de farkında olmalı ki dudağını hafifçe ısırmakta. Sunucu; “ama meselâ bu alâmetler gerçekleştikten sonra Kıyamet kopamaz mı?” diye mantıklı bir soru sormuş olsa da İlahiyatçımız; “Alâmet diye bir şey yok ki zaten” diyerek ve Hadis külliyâtındaki onca rivâyeti yok sayarak karşısındakini susturmakta].

Okuyan, Te’vîlâtü Ehli’s-Sünne’den Nisâ sûresinin 159. âyetine baksaydı, “Kitap ehlinden, ölmeden önce, İsa’ya inanmayacak yoktur” (Ve in min ehli’l-kitâbi illâ leyü’minünne bihî kable mevtihî) için İmam Mâturîdî’nin verdiği ilk muhtemel anlamın, Hasan-ı Basrî ve Kelbî’den naklen, “Deccâl’in çıkışıyla birlikte gökten inen Hz. İsâ’nın ölümünden önce bütün Hıristiyan ve Yahudilerin müslüman olacağı” şeklinde olduğunu farkedecekti.

Yine Saff sûresi 8. âyette geçen; “Kâfirler istemese de Allah nûrunu tamamlayacaktır” (Vallâhu mütimmu nûrihî velev kerihe’l-kâfirûn) ifadesi hakkında Mâturîdî’nin verdiği anlamlar içinde şunu görseydi, konuşmadan önce bir kere daha düşünecekti: “Eğer nûrun tamamlanmasından maksat onun ortaya çıkarılması (ızhârı) ise, Allah bunu Hz. İsa’nın indiği zamana erteler. Yeryüzünde İslâm’dan başka din kalmaz”.

Hz. İsâ’nın bütün peygamberler gibi öldüğünü, hiçbir şekilde sağ olmadığını ve Allah’ın yanında bulunmadığını Kur’an’dan delillendirebilmek adına Enbiyâ sûresinin 34. âyetini okuyan hoca (dk. 3:05-4:40); “Biz senden önce hiçbir beşere uzuun hayat vermedik” şeklinde “el-huld” kelimesine “ebedî” yerine “uzuun” anlamı vererek tercüme etmekte; keza aynı sûrenin 8. âyetinde geçen “hâlidîn” kelimesine de aynı şekilde “uzuun” anlamı vermek suretiyle gelebilecek muhtemel bir itirazı kelime oyunuyla önlemeye çalışmaktadır. Oysa kendisi farkında olmasa da; bu sözlerinden sadece 1 dakika önce (dk: 2:35-3:05); “bizim kitabımızda hiçbir insanın ebedî bir hayatla buluşturulmadığı beyân edilmiş olmasına rağmen…” diyerek kurduğu cümle ile kendi içinde çelişkiye düşmektedir.

Prof. Dr. Mehmet Okuyan’ın benim seyrettiğim şu birkaç dakika içinde devirdiği çamların bir benzerine, Prof. Dr. Bekir Topaloğlu’nun 17 Nisan 2012’de D.E.Ü. İlahiyat Fakültesi’nde verdiği “İslâm Düşüncesinin Gelişmesinde İmam Mâturîdî ve Mâturîdîliğin Yeri” adlı konferansta şahit olduk. Hoca konferans sonunda sorulan bir soruya, İmam Mâturîdî’nin görüşlerine hiç temas etmeden şöyle cevap vermişti:

“Hissî mucizelerin hiçbiri tevâtüren sâbit değil arkadaşlar. Karadenizli’nin ifadesiyle; “Erkekseniz tevâtürle sâbit olduğunu ispat edin!”. Sâbit değildir. Söyleniyor. Kelâm kitaplarında vardır. Şunu şöyle yaptı, bunu böyle yaptı… Evet var. Ama bu âyet-i celîlere bakacak olursanız; hissî mucize dönemi kapandı. Onun için “okuyun!” diyorum size ben. Okuduğunuz zaman bu âyetleri, göreceksiniz. Kapandı… Akla hitap ediyor Kur’ân-ı Kerîm. Mânevî mucizeye, en büyük mucizeye hitap ediyor. Neden? Eğer hissî mucize gösterilirse, insanlar buna da iman etmezse, bunun kanunu nedir? Helâk edilmesidir bunların. Halbuki son ümmet, Ümmet-i Muhammed helâk edilmez. Çünkü başka bir peygamber yok. Ondan dolayı hissî mucizelerin varlığı kesin değil. Tevâtür yoluyla gelmiş değildir. Ama hadisciler buna itiraz ediyorlar, bağırıyorlar, çağırıyorlar. Ne yapayım? Bu böyle...”.

Oysa Mâturîdî’nin tefsirinde sadece Kamer sûresinin ilk âyetleri için yapılan açıklamaya bakılsa gerçek ortaya çıkacaktır. Orada; “İnşikâk-ı kamer (Ay’ın ikiye bölünmesi) ile ilgili hadis (Mutezile'den Ebu’l-Hüzeyl’in öğrencisi Ebû Bekr el-Esamm’ın iddiası aksine), hem havâs'tan hem de avâm'dan mütevâtir olarak gelmiştir ve bu hâdise Hz. Peygamber’in mucizelerinden biridir” diyen Mâturîdî, İsrâ sûresinin ilk âyetinin tefsirinde; “Hissî mucize, şüphe ve vesveseyi defetmek bakımından aklî mucizeden büyüktür” diyerek aklî/mânevî mucizelere “sihir” diyenlerin, İsrâ’dan dönen Hz. Peygamber’in yolda bizzat gözüyle gördüklerini anlatması üzerine iknâ oldularını belirtir. (Hissî mucizelerle ilgili olarak ayrıca şu âyetlerin tefsirine bakınız: Âlü İmrân 3-4, 49; En’âm 8, 37, 161; A’râf 85; Enfâl 42; Nahl 33; Kehf 22; Enbiyâ 5-6; Sebe’ 12; Zuhruf, 9; Duhân 17; Muhammed 18; Fîl 1).

“Hissî mucize gösterilir de insanlar buna iman etmezlerse, bunun kanunu onların helâk edilmeleridir” diyen Topaloğlu’nun, kendisine İran’dan ödül getiren, editörlüğünü yaptığı Mâturîdî’nin Te’vîlât’ında, bu konuda ne söylendiğini tedkik edip ondan sonra sağlıklı bir cevap vermesi beklenirdi.

İmam Mâturîdî, En’âm sûresinin 8. âyetinin tefsirinde şöyle diyor: “Âyetler (mucizeler) bir kavmin isteğinin hemen ardından indirilir ve onlar da bu âyetlere muhalefet edip inkâr ederlerse, üzerlerine azap ve helâk iner. Herhangi bir istek olmaksızın âyetler gelir ve yalanlarlarsa, o zaman kendilerine mühlet verilir, tekzib eder etmez azaba uğramazlar”.

Enbiyâ sûresinin 5. âyetindeki; “Bize hemen önceki peygamberlere gönderilenin benzeri bir âyet getirsin” cümlesinin tefsirinde ise şöyle der: “Buradaki âyet’ten maksat, kibirlenme ve inat esnasında inen âyettir; önceki ümmetlere, âyetlere ve huccetlere karşı direnip büyüklük tasladıkları (mükâbera) sırada inen âyettir. Ki bu da helâk edilmeleri ve köklerinin kazınması şeklinde olmuştur. Zira Allah’ın önceki ümmetler hakkındaki sünneti ve hükmü, âyet ve huccetlere karşı inatlaştıkları vakit helâk edilmeleri ve köklerinin kurutulmasıdır (ihlâk ve isti’sâl). Allah’ın bu ümmet hakkındaki sünneti ve hükmü ise; geçmiş ümmetlerin şeriatleri neshedilip ahkâmı değiştirilmesine karşın, nübüvvet sona erdiği ve Muhammed salavâtullâhi aleyh’in şeriati Kıyamet’e kadar bâki kalacağı için, o inkârcıların helâk zamanı Kıyamet’tir. Kamer suresi'nin 46. âyetinde söylenen şey (Kıyamet onların azap ile vâdedildikleri gündür) işte budur”.

İlahiyat câmiasındaki birçok modernist/çağdaşçı akademisyenin tutulduğu “inkârcılık hastalığı”nın (önceki maddelerde örneklendirdiğimiz üzere) iki şekilde kendini gösterdiğine şahit oluruz:

a) Rivâyetler bütün varyantları ile verilmez; ya cımbızlama yapılır, ya görmezden gelinir. Güvenilir ulemânın görüşlerine hiç temas edilmez. Edilirse de tahrif edilerek nakil yapılır. Yaşanabilir bir din adına; “böylesi daha mantıklı” türünden çıkarımlarda bulunmak tercih edilir.

b) Konuşmalar dikkatle takip edilirse, ortada metodoloji (usûl) açısından mutlak bir eksikliğin ve karmaşanın varlığı göze çarpar. Sahih-zayıf diye bir ayrıma gerek duyulmaksızın hoşa giden alınır, gitmeyen atılır. Her durumda geçerli olabilecek sabit bir kriter yoktur. Ortalık toz dumandır. Kur’ân’a ters olduğu için reddedilen rivâyet, aslında iddia sahibinin “Kur’an’dan anladığına” ters olduğu için reddedilmiştir. Peygamber’in, ashâbının ve onların öğrencilerinin anlayışı önemli değildir. Zira zaten rivâyetler sahtedir. Kendi subjektif fikrini ispat için “kelime tahlilleri” yapan hadis muhâlifi, keyfî davranmaktan çekinmez.

Mehmet Okuyan’ın “Cenne” kelimesini tahlil ettiği kadar, Bakara 36, 38 ve A’râf 24. âyetteki “ihbitû” (aşağı inin!) kelimesine temas etmemesi, Muhammed sûresi 18. âyette geçen “eşrât” (kıyamet alâmetleri) kelimesinin lügat anlamlarına, etimolojisine değinmemesi buna bir örnektir.

Nasıl ki şu kadarlık bir konuşmanın muhtevâsından ve gidişâtından (eşrâtından), konuşanın istikbâli ve encâmı hakkında tahmin yüretebiliyor (ve ıslâhı için Allah Teâlâ’dan niyazda bulunuyor)sak; ânîden kopacak olsa bile Kıyâmet’e doğru giden zaman çizgisinde bir takım emâre, alâmet, işâret ve eşrâtın olması da tabiî ve kaçınılmazdır. Zira her “sonlu” şeyin sonuna dair, geçmişinde bazı alâmetleri barındırması da bir Sünnetullah’tır. Âhiri olan Zamân'ın sonuna yaklaşırken ortaya çıkacak olan belirtilere dair Efendimiz sallallâhu aleyhi ve sellem'in bizzat ağzından dökülen ve ulemânın birbirinden tevâtüren nakliyle asırları katederek günümüze gelen haberler vardır ve hepsi de haktır. Kabul ya da red cihetinden olsa dahi onlarla imtihan olunmaktan Rabbimize sığınırız.